Makatta Kaşıntı Neden Olur? Nasıl Geçer?

Makatta kaşıntı toplumda birçok insanın karşı karşıya kaldığı bir sorundur. Kadınlara nazaran erkeklerde daha yaygın olarak görülen bir sorundur. Bu yazımızda makatta kaşıntı neden olur, makat kaşıntısı nasıl geçer, makat kaşıntısı kremi, makatta kaşıntı nasıl geçer gibi soruların cevapları detaylı olarak ele alınacaktır.

Makat kaşıntısından kalıcı olarak kurtulmak için kaşıntının altında yatan neden doğru tespit edilmeli ve tedavi edilmelidir. Aksi halde kaşıntı sorunu kısa süreler için çözülse bile sık sık tekrar edebilir.

Makatta Kaşıntı Neden Olur?

Makatta kaşıntı nedenleri 3 ana başlıkta incelenebilir. Bunlar proktolojik hastalıklara (makat hastalıkları) bağlı kaşıntılar, cilt sorunlarına(hastalıklarına) bağlı kaşıntılar ve beslenmeye bağlı kaşıntılardır. Bunu haricinde kişilerde herhangi bir nedene bağlı olmadan dönem dönem geçici kaşıntı sorunları yaşanabilir. Bu tür durumlarda altta yatan bir hastalık yoksa kaşıntı tedavisi için pruzon krem yeterlidir.

Makat Hastalıklarına Bağlı Kaşıntılar

Hemoroid (Basur)

Makat hastalıkları içerisinde en sık görülen hastalıktır. Yaklaşık olarak toplumun %40ında basur sorunu görülmektedir. (1) Basur en temel tanımı ile kabızlık, kronik ishal, aşırı ıkınma gibi durumlara bağlı olarak makat içerisinde bulunan damarsal yapıların makat dışına sarkmasıdır. Sarkan bu yapılara basur memesi ismi verilir.

Basur memesinin makat dışına sarkması sürtünmeye bağlı olarak tahriş, kaşıntı ve makatta ağrı gibi şikayetlere neden olmaktadır. Özellikle ileri seviye evrelerde basur memesi ille anüs içerisine itilse bile geri gitmez. Sürekli olarak makat dışına sarkık halde duran şişmiş yapılar hastada ciddi bir kaşıntıya neden olmaktadır.

Basura bağlı anüste yaşanan şiddetli kaşıntı sorunu kremle tedavi edilerek hasta rahatlayabilir. Ancak kalıcı bir çözüm için mutlaka basur hastalığının tedavi edilmesi önerilir.

İdea Klinik Şişli’de basur hastalığı ameliyatsız yöntemlerle klinik ortamında yapılmaktadır. Lazerle basur tedavisi, lastik bantla basur tedavisi ve thd yöntemi ile basur tedavisi seçenekleri uygulanmaktadır. Çok ileri seviye olmayan basurlar için ameliyatsız uygulamalar yeterlidir. İleri seviye basur şikayeti olanlarda ise çağdaş yöntemlerle, konforlu bir şekilde basur ameliyatı uygulanır. Ameliyatsız yöntemlerle basur tedavisi olabilmek için hastalık ilerlemeden uzman bir hekime başvurulması önerilir.

Makat Çatlağı (Anal Fissür)

Makat bölgesinde sık görülen hastalıklardan birisi de makat çatlağı hastalığıdır. Makat bölgesinde görülen en ağrılı hastalıktır. Anal fissür kabızlık sorununa bağlı olarak sert bir hal alan dışkının anüsten geçişi esnasında anal kanalda yara ve yırtık oluşturmasıdır. Anüs bölgesinde çok fazla sinir ucu bulunur. Bu nedenle bu bölgede yaşanan şikayetler oldukça rahatsız edici olabilmektedir Makat çatlağının en belirgin ve ayırt edici belirtisi makat bölgesinde dışkılama esnasında hissedilen cam kesiyormuş gibi bir ağrıdır.

Anüs derisinde oluşan yara ve yırtık yalnızca ağrı değil bölgede oluşan tahrişe bağlı olarak kaşıntı şikayetine de neden olmaktadır. Bu nedenle anüs deliğinde kaşıntı da makat çatlağı hastalığı belirtilerinden biridir.

Tedavisi geciktirilen makat çatlağı hastalığında aynı basur memeciğine benzer bekçi meme adı verilen yapılar oluşur. Bu yapılar kaşıntının şiddetini arttırmaktadır. Bu dönemde görülen kaşıntı şikayeti bitkisel içerikli makat çatlağı kremi ile tedavi edilebilir. Bu sayede hasta gündelik hayatında çok fazla sorun yaşamaz.

Popoda kaşıntı şikayetinden kalıcı olarak kurtulmak için ise makat çatlağı mutlaka tedavi edilmelidir.

Güncel olarak uygulanan makat çatlağı tedavi yöntemi botox enjeksiyonudur. Hastalın %95inde botox enjeksiyonu ile tedaviden başarılı sonuçlar alınmaktadır. (2)

Kondilom (Anal ve Genital Siğil)

Kondilom anal ve genital bölgede ortaya çıkan siğillerdir. Bu siğiller diğer tüm siğiller gibi HPV virüsüne bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak kondilomlar diğer siğillerden farklı olarak hızlı bir şekilde yayılma, bulaşma ve kanserleşme eğilimindedir. Bu nedenle anal ve genital bölgede siğil oluşumları fark edilir edilmez en kısa sürede tedavi edilmesi gerekir. Siğil kremi kullanmak isteyenler venerex kremle siğil tedavisi seçeneğini deneyebilir.

Kondilom tedavisi için ilk olarak krem tedavisi denenmesi önerilir. Bu aşamada siğil kremimin lokal olarak uygulanması yeterlidir. Krem tedavisi ile sonuç alınmayan durumlarda ise en kısa sürede proktoloji alanında uzman bir hekime başvurulması önerilmektedir.

Kondilomlar anal ve genital bölgede oluşur. Makat bölgesi nemli bir bölgedir. Bu nedenle bu bölgede oluşan siğiller hastalarda kaşıntı, tahriş ve rahatsızlık hissine neden olmaktadır. Bu bölgede oluşan siğiller genellikle makatta sivilce sorunu ile de karıştırılmaktadır. Siğiller sivilceden farklı olarak karnabahar görünümünde, pütürlü ve ciltten kabarık yapıda lezyonlardır.

Makatta siğil kaşıntısı için pruzon pomad kullanılması önerilir. Anüs ve genital bölge kaşıntıları için oldukça etkili bir kaşıntı kremidir. Bitkisel içerikli olması sayesinde makat içerisindeki kaşıntılar için bile güvenle kullanılabilmektedir. Ayrıca cildi yatıştırma etkisi sayesinde tahriş şikayetine de iyi gelmektedir.

Anal ve genital siğillere bağlı kaşıntı sorunundan kalıcı olarak kurtulmak ve kanserleşme riskini ortadan kaldırmak için mutlaka tedavi olunması önerilmektedir.

Makat Fistülü (Perianal Fistül)

Makat bölgesinde görülen ve en meşakkatli hastalık anal fistül hastalığıdır. Makatta şişlikle birlikte ortaya çıkan apsenin doktor kontrolü olmadan kendi kendine patlamasına bağlı olarak anüs ve bağırsak arasında oluşan iki ucu açık kanaldır. Bu kanalda sürekli olarak bir akıntı meydana gelmektedir. Bu akıntı ciltte tahriş, kaşıntı, makatta kötü koku gibi rahatsız edici şikayetlere neden olmaktadır.

Tedavi süreci oldukça emek isteyen bir hastalıktır. Bu nedenle hastalığın bu aşamaya gelmemesi için makatta şişlik şikayeti yaşandığında veya apse sorunu fark edilince mutlaka bir doktora başvurulmalı ve apsenin doktor kontrolünde boşaltılması sağlanmalıdır. Aksi halde apsenin kendi kendine patlamasına bağlı olarak fistül oluşumu görülebilmektedir.

Makatta en çok kaşıntıya neden olan hastalıklardan birisi fistüldür. Sürekli olarak bir akıntının olması bölgenin her zaman nemli olmasına ve kaşınmasına neden olmaktadır. Kaşıntıdan kesin olarak kurtulmak için fistül hastalığının tedavi edilmesi gerekir. Tedavi sürecini hastanın daha konforlu geçirmesi için ise makat kaşıntısı kremi kullanması önerilir.

Dermatolojik Hastalıklara Bağlı Makat Kaşıntısı

Makat bölgesinde ortaya çıkan deri hastalıkları kaşıntıya neden olabilir. Bu tür kaşıntılarından tamamen kurtulmak için altında yatan dermatolojik neden doğru tespit edilemeli ve tedavi edilmelidir. Tedavi sürecinde hastanın şikayetlerinin yatıştırılması için bitkisel içerikli pruzon kaşıntı kremi kullanılabilir.

• Mantar
• Mayasıl
• Sedef
• Perianal egzama
• Anal dermatit
• Pişik

Hastalıklarla Bağlantılı Olmayan Makat Kaşıntısı

Proktolojik hastalıklara ve deri hastalıklarına bağlı olmayan, çözümü daha basit olan makat kaşıntıları da vardır. Bunlardan en sık görülenler şunlardır;

• Aşırı kilolu olmak
• Beslenme alışkanlıkları
• Aşırı turşu ve baharat tüketimi
• Dar kıyafetler tercih edilmesi
• Makat bölgesinin yeterince temizlenmemesi ya da aşırı şekilde temizlenmesi
• Pamuklu iç çamaşırı tercih edilmemesi

Bu tür hastalıkla bağlantısı olmayan durumlarda kaşıntı şikayetinin çözülmesi oldukça kolaydır. Kaşıntı kremi kullanılarak sorun çok büyük oranda çözülebilir.

Makat Kaşıntısına Hangi Krem İyi Gelir?

Makatta kaşıntı için iki farklı krem türü bulunur. Bunlar kortizon içeren kimyasal içerikli kremler ve kortizon içermeyen bitkisel içerikli ürünler.

Kortizon sağlık alanında yaygın olarak kullanılmasına karşın yan etkileri fazla olan bir etken maddedir. Bu nedenle zorda kalmadıkça ya da muadil ürün bulunmadıkça kullanılması önerilmez.

Kortizon içerikli kremler birkaç günden fazla kullanılması halinde ciltte incelmeye neden olur. Bu nedenle zaten ince ve hassas olan makat bölgesinde kullanılması önerilmez.

Piyasada bulunan kortizon içerikli ürünler şunlardır;

• Beklazon
• Momecon
• Sinokort
• Advantan
• Hipokort
• Nerisona C
• Demovate
• Fucikort

İçeriğinde kortizon bulunmayan bitkisel içerikli olan Pruzon pomad ise kortizondan elde edilen etkiyi meyan kökü özü sayesinde yan etkisiz bir şekilde sağlamaktadır.

Sık Sorulan Sorular

Kıl dönmesi makatta kaşıntıya neden olur mu?

Evet. Çok şiddetli olmasa da ve her hastada kaşıntı şikayetine neden olmasa da kıl dönmesi hastalığı makatta kaşıntı şikayetine neden olabilir.

Geceleri makatta şiddetli yanma ve kaşıntı nasıl geçer?

Makatta yaşanan yanma ve kaşıntı şikayeti için ılık su ile bölgenin temizlenmesi ve ardından pruzon krem uygulanması önerilir. Kalıcı bir çözüm için doktorunuza başvurmanız gereklidir.

Geceleri şiddetlenen makat kaşıntısı sorunlarında kıl kurdu hastalığı akla gelir. Şikayetin devam etmesi halinde kıl kurdu olup olmadığının tespit edilmesi önerilir.

Makat deliğinde kaşıntı neden olur?

Makat deliğinde kaşıntı proktolojik hastalıklara bağlı ya da beslenme düzenine bağlı olabilir. Fazla baharatlı, aromalı, sirkeli (turşu) yiyeceklerin tüketilmesi makat deliğinde kaşıntıya neden olabilir.

Tuvaletten sonra makatta yanma ve kaşıntı neden olur?

Dışkılama sonrasında makatta kaşıntı ve yanma genellikle makat çatlağı hastalığı ile ilişkilendirilir. Ancak hastayı muayene etmeden net bir şey söylemek sağlıklı olmaz.

Makatta Kaşıntı İçin Hangi Krem Kullanılır?

Makat ve genital bölge kaşıntılarında bitkisel içerikli pruzon pomad kullanılması önerilir. Bitkisel özlerden elde edilmesi sayesinde hiç bir yan etki yaşamadan güvenle kullanılabilir.

Makat kaşıntısı için kortizonlu krem kullanılır mı?

Önerilmez. Makat bölgesi derisi oldukça hassastır. Bu nedenle kortizon içerikli bir krem ciltte incelmeye neden olacağı için kullanılması önerilmemektedir.

Makatta kaşıntı için mantar kremi kullanılır mı?

Hayır kullanılmaz. Ancak mantar kaynaklı bir kaşıntı varsa doktorun özel olarak reçete etmesi şartı ile kullanılabilir. Aksi halde kullanılacak bir mantar kreminin kaşıntı geçirme etkisi bulunmamaktadır.

Pişik makatta kaşıntı yapar mı?

Evet. pişik kremi ile pişik tedavi edilirse kaşıntı da ortadan kalkar.

Kıl kurdu makatta kaşıntı yapar mı?

Evet. Kıl kurdu makatta şiddetli kaşıntıya neden olur. Özellikle geceleri şiddetlenen kaşıntı şikayetleri kıl kurdu sorununu düşündürür.

Aşırı kilo makatta kaşıntıya neden olur mu?

Evet. Maalesef ki fazla kilolar sağlıkla ilgili her alanda olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Aşırı kilolu bireylerde makat bölgesinde sürtünme fazla olur bu durumda terleme, kaşıntı gibi şikayetlere neden olur.

Makatta kaşıntı için hangi doktora gidilir?

Proktoloji alanında bir genel cerrahi uzmanına gidilmesi önerilir. Cilt hastalıklarına bağlı sorunlara bağlı kaşıntı için ise dermatoloji branşına gidilmesi önerilir.

Kaynaklar

Fontem, R. F., & Eyvazzadeh, D. (2019). Internal hemorrhoid. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537182

Jahnny, B., & Ashurst, J. V. (2018). Anal fissures. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK526063