Makat ağrısı, neredeyse tüm makat hastalıklarının yaşattığı ortak şikayettir. Dolayısıyla makat bölgesinde meydana gelen ağrının teşhisi için muayene olmak gerekebilir. Makatta ağrı oluşumuna yol açan hastalıkları, şikayetlerini ve sebeplerini aşağıda detaylı bir şekilde ele alacağız. Ayrıca makat ağrısı nasıl geçer, evde ya da cerrahi olarak uygulanacak yöntemler nelerdir başlıklarını da ayrıntılarıyla anlatacağız.
Makat bölgesinde ağrı sık karşılaşılan sorunlardan biridir. Makat bölgesinde cereyan eden ağrı bir çok sebepten kaynaklanabilmektedir. Bu sebeple tek bir yakınmadan dolayı hastalığın teşhisi de zor olabilir. Dolayısıyla ağrının bölgesi, şiddeti, karakteri ve beraberinde yaşanılan şikayetler doğru bir ön teşhise yardımcı olmaktadır. Kesin ve net teşhisin konabilmesi için muayene edilmelidir.
Makat muayenesinin birkaç yolu bulunmaktadır. Öncelikle gözle yapılan muayene sonrasında anoskop muayenesi gerçekleştirilir. Göz, parmak ve anoskop muayeneleri ile tanı konulamaz ya da kuşku edilirse kolonoskopi, BT, MR gibi daha ileri tetkiklere başvurulabilir. Doktorunuz kesin ve net tanıyı koyduktan sonra hangi yöntemlerle tedavi edilebileceği hakkında net bilgiyi verecektir.
Makat Ağrısının Nedenleri Nelerdir?
Makatta ağrı şikayetinin ortaya çıkmasında az önce de söylediğimiz gibi birçok etken olabilir. Sıklıkla karşılaşılan ve ağrılara sebebiyet veren anüs hastalıklarını şu şekilde sıralayabiliriz.
Makat Çatlağı (Anal Fissür)
Anal fissür olarak adlandırılan makat çatlağı, anal bölgede meydana gelen hastalıklar arasında ağrıya sebep olan hastalıklardandır. Yaygın olarak kabızlık dolayısıyla meydana gelen makat çatlağı, dışkılama esnasında ve sonrasında çeşitli ağrılara sebebiyet vermektedir.
Anal fissür rahatsızlığı olan hastalar ilk evrelerde ağrıları kısa süreli yaşarken ilerleyen evrelerde daha uzun süreli yaşarlar. Makat çatlağı mevcutsa ağrı ile beraber az miktarda kanamada gözlemlenebilir. Akut ve kronik olmak üzere iki evreye ayrılan fissürde akut döneminde kullanılacak ilaçlar tedavi edici nitelikte olabilirken, ilerleyerek kronikleşen vakalarda ameliyatlı yada ameliyatsız cerrahi yöntemler uygulanabilir. Günümüz şartlarında makat çatlağı botox yöntemiyle pratik bir şekilde 2-3 dakikada tedavi edilebilir.
Tromboze Hemoroid (Boğulmuş Basur)
Hemoroid toplumda en sık görülen makat hastalığıdır. Dört evreye ayrılan hemoroid probleminde ağrı 3. ve 4. evrelerde meydana gelen tromboze hemoroid yani basur boğulması ile ortaya çıkar. Basur memesinin makat kasları arasında sıkışıp kalması ile ortaya çıkan tromboze hemoroid ciddi ağrılara sebep verebilir.
Meydana gelen ağrılar kişinin hareket etmesini, yürümesini ve oturmasını güçleştirerek yaşam kalitesini düşürebilir. Sıcak su oturma banyosu yada basur ilaçları ile ağrılar hafiflese de basurun tamamen yok olup, ağrılarının da son bulması için tedavi olunması gerekmektedir.
Anal Hematom
Her ne kadar tek başına da meydana gelse de, basur problemi olan hastalarda da çok görülen bir diğer makat hastalığı anal hematom, dilimizde makatta pıhtı toplanması olarak ifade edilmektedir. Dışkılama esnasında kişinin kontrolsüz ve şiddetli ıkınması ile anüs etrafında yer alan kılcal damarların basınca maruz kalmasıyla çatlaması doğrultusunda ortaya çıkar.
Kılcal damarın çatlaması ile beraber meydana gelen kanama pıhtıya sebebiyet verir ve şişliğe neden olur. Tromboze hemoroid gibi elle ve gözle görünür ve şiddetli ağrıya sebep olur. Ağrı hematomun boyutunun büyümesiyle artış gösterir. 1cm boyutundan küçük olan hematomlar çoğunlukla ilaç ve sıcak su oturma banyosu ile kendi kendine geçer. Daha büyük olan hematomlar içinde krem ve sıcak su oturma banyosu denenebilir. Ancak büyük boyutta olan hematomlar çoğunlukla cerrahi yöntemlerle boşaltılır.
Makat Apsesi
Anüs çevresinde içi cerahat dolu ve şiddetli ağrıya sebep olan şişliklerdir. Kişinin yakınmaları kızarık ve beraberinde ağrı ile başlayarak sonrasında şişlik oluşmasıyla devam eder. Şişlik büyümeye yüz tuttukça ağrılarda zonklama ile artış gösterir. Apse meydana geldiğinde hastada halsizlik, titreme ve ateş gibi şikayetlerde ortaya çıkar.
İlk dönemde cerahat çok fazla birikmeden önce hasta farkına varırsa antibiyotik ile tedavi olma şansı olabilir ancak düşük ihtimaldir. Dolayısıyla en kesin tedavi cerrahi uygulamalardır. Makat hastalıkları yani proktoloji konusunda tecrübeli olan bir genel cerrahi uzmanı apseyi kolayca ve kısa sürede boşaltabilir.
Makat bölgesinde meydana gelip, ağrıya sebep olan ve daha az görülen diğer anüs hastalıkları
– İltihabi bağırsak hastalıkları
– Cinsel yolla bulaşan iltihabi hastalıklar
– Pelvis kemiklerindeki bazı hastalıklar
– Makat ve kalın bağırsak alt kısım kanserleri
– Erkeklerde prostat iltihabı
– Levator ani sendromu
– Soliter rectal ülser
– Proctalgia fugax
Makat Ağrısı Evde Nasıl Geçer?
Makat ağrısı üstte de sıralandığı üzere bir çok sebepten meydana gelebilen bir durumdur. Dolayısıyla öncelikle neden kaynaklandığının bilinmesi gereklidir. Bazen makat çatlağı şikayetleri basurla, basur şikayetleri ise anal hematom gibi hastalıklarla karıştırılarak çevreden duyulan yöntemlerle hastalar çözüm bulmaya çalışmaktadır. Bundan dolayı hem yanlış müdahalede bulunulduğu gibi aynı zamanda mevcut hastalığın ilerlemesine sebep olunabilir. Makatta ağrı şikayetiniz varsa teşhis edilmesi için mutlaka genel cerrahi uzmanına başvurulması gerekmektedir.
Makat Ağrısı İçin Hangi Doktora Gidilir?
Yazımızda da belirttiğimiz gibi makat ağrısı şikayeti birçok hastalıktan kaynaklanabilmektedir. Teşhis ve tedavi için makat hastalıkları (proktoloji) konusunda tecrübeli genel cerrahi uzmanlarına (proktolog) başvurulmalıdır.
Çocuklarda makat ağrısı şikayeti için ise mümkünse hastanelerin çocuk cerrahisi bölümüne başvurulmalıdır. Bulunduğunuz yere yakın çocuk cerrahisi bulunmuyorsa çocuk doktoruna gidilebilir. Çocuk 10-12’li yaşlardan büyükse genel cerrahi uzmanına başvurulabilir.
İstanbul’da 3 olmak üzere İzmir, Ankara ve Bursa’da bulunan toplam 6 şubeyle hizmet veren IDEA Kliniklerde proktoloji uzmanları hizmet vermektedir. İletişim sayfamız ve sol altta yer alan WhatsApp butonu aracılığıyla bizimle kolayca iletişime geçebilir bilgi ve randevu alabilirsiniz.
Makat Ağrısı Nereye Vurur?
Makatta meydana gelen hastalıklarının birçoğunda yaşanan ağrı anüs bölgesine vurmaktadır.
Referanslar;
(1) Anal Pain – İlgili link : https://www.nhs.uk/conditions/anal-pain/
(2) Makat ağrısına sebep olan hastalıklar nelerdir – Op. Dr. Ergun AYGÖREN – İlgili link : https://www.makatcatlagi.net/makat-agrisi
(3) Anal Pain Causes – İlgili link : https://www.mayoclinic.org/symptoms/anal-pain/basics/causes/sym-20050918
(4) Makat Ağrısı Nasıl Geçer – Op. Dr. İbrahim KAVAK – İlgili link : https://www.ideatip.net/makat-agrisi-neden-olur-nasil-gecer